Co to jest zawał? Jak go rozpoznać?

Czy wiesz, że zawał serca to jedna z najczęstszych przyczyn zgonów w Europie? Łącznie z powodu problemów z układem krążenia umiera dwukrotnie więcej pacjentów niż w wyniku chorób nowotworowych. Co to jest zawał serca i dlaczego jest tak groźny?

Zawał serca – przyczyny i objawy

Bezpośrednią przyczyną zawału serca jest niedokrwienność serca spowodowana zamknięciem tętnicy wieńcowej. Naczynie doprowadzające krew do serca zostaje zatkane, w wyniku czego „życiodajna pompa” nie otrzymuje odpowiedniej ilości tlenu i szybko pojawia się martwica, mogąca prowadzić nawet do niewydolności.

Zawały serca często zaskakują chorych, którzy nie spodziewali się, że mogą mieć problemy z funkcjonowaniem układu krwionośnego. Zawał jest skutkiem procesów trwających wiele lat, głównie zmian miażdżycowych. W ich wyniku naczynia wieńcowe, czyli te doprowadzające krew do serca, mają mniejszą przepustowość. Najpierw pojawiają się problemy z podejmowaniem dużego wysiłku (np. wejście na czwarte piętro), aż w końcu chory męczy się nawet przy czynnościach podstawowych, takich jak wstawanie z łóżka. Taki stan powinien wzbudzić niepokój, gdyż oznacza, że niebawem naczynia wieńcowe mogą zostać całkowicie zatkane i pojawi się zawał oraz martwica mięśnia sercowego.

Wiele osób zadających pytanie co to jest zawał serca, zastanawia się również czy należy utożsamiać go z atakiem serca czy zawałem mięśnia sercowego. Tak, jest to prawidłowy sposób myślenia. Wszystkich tych określeń można używać zamiennie. Rzadziej mówi się natomiast o udarze serca – takie pojęcie było stosowane dawniej, zanim w pełni poznano mechanizm powstawania zawałów.

Co to jest zawał serca? Jakie są jego objawy?

W jaki sposób rozpoznać, że doszło do zawału? Najbardziej typowym objawem zawału serca jest silny ucisk w klatce piersiowej. Jeżeli zapytamy osobę po przebytym ataku co to jest zawał, odpowie, że jest to przede wszystkim silny ból, uczucie pieczenia, miażdżenia lub duszenia. Ból ten może promieniować do lewego ramienia oraz żuchwy i pleców. Zawał łatwo rozpoznać po tym, że ból nie zmienia intensywności przez długi czas – trwa więcej niż 15 minut, niezależnie od pozycji ciała czy wykonywanej czynności. Ból nie jest istotnie zmniejszony nawet po wypoczynku ani podaniu nitrogliceryny.

Innym typowym objawem zawału, zwłaszcza u ludzi starszych, są duszności oraz intensywna potliwość. Na atak serca organizm reaguje także silnym lękiem, a nierzadko poczuciem paniki. Może też pojawić się kołatanie serca. W wyniku niedokrwienia skóra robi się blada.

Jak reagować na zawał? Przede wszystkim należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. Odpowiedź na pytanie o to czym jest zawał jest wystarczająco sugestywna, by zrozumieć, jak ważny jest czas w przypadku ataku. Aby martwica nie była rozległa, należy działać natychmiast. Choremu zaleca się ułożenie w wygodnej pozycji i wezwanie pogotowia. Kluczowa dla przyszłości chorego jest pierwsza godzina po zawale.